Japanse mon (munteenheid)

De Japanse mon (Japans: 文) was de munteenheid van Japan vanaf de Muromachiperiode in 1336 tot de vroege Meijiperiode in 1870 toen hij werd vervangen door de Japanse yen met een vaste wisselkoers van 10.000 mon voor 1 yen. Japanse mon munten bleven tot 1891 naast de sen (1/100 yen) circuleren. De Kanji voor de mon is “文”. Dit karakter werd ook gebruikt voor de Chinese wén, de Koreaanse mun, de Riukiuaanse mon en de Vietnamese văn. Tijdens de lange geschiedenis van deze munteenheid veranderden verschillende aspecten van de valuta behoorlijk: verschillende vormen, ontwerpen, groottes en metaallegeringen werden rond verschillende periodes toegepast. Over het algemeen waren de munten van de Japanse mon van brons of ijzer gemaakt. Ze circuleerden naast zilveren en gouden valuta's gedenomineerd in shu, bu and ryō, met als vaste wisselkoers 4000 mon = 16 shu = 4 bu = 1 ryō. Omdat de waarde van koper daalde was de wisselkoers tegen de gouden yen veel lager toen deze in 1869 werd aangekondigd. Omdat de machines om nieuwe yen munten pas na de introductie van de yen werden geïmporteerd bleef de Japanse mon voor de gewone bevolking de de facto munteenheid en werden nominale waarden van de eerste Japanse postzegels ook in mon afgedrukt.^[1]

Terwijl de mon samen de sen circuleerde was de metaallegering van de mon een belangrijke factor in de marktwaarde van deze munten. Vanaf 27 Juni 1871 was een koperen munt van 4 mon 2 rin waard en 1 mon van brons 1 rin (1 rin = 1/10e sen). Dus op de markt had één mon niet de waarde van “één mon”, er bestonden geen “rin” munten voor 1873 maar deze waardeaanduiding werd wel gebruikt voor de nieuwe Japanse yen, de Tenpō Tsūhō (天保通寳) munt van 100 mon was op de markt maar 8 rin waard.^[2]

1. ↑ (ja) e.g. Yabuuchi, Development History of Japanese Posts, Tokyo 2000 (日本郵便発達史。薮内義彦。東京)
2. ↑ Respective wikipedia.jp entries; Bank of Japan (BOJ) surveillance office, ed: Illustrated Japanese Currency. Vols. 1-11, Tokyo 1972-1976. (日本銀行調査局, ed.: 図録日本の貨幣. 昭和47-51。東京) Vols. 1-3: vol. 1, Beginnings – old period – middle ages [原始・古代・中世], 1972); vol. 2, The establishment of modern currency system [近世幣制の成立], 1973); vol. 3, Development of modern currency system [近世幣制の展開], 1974. (Vertaald vanuit de Japanstalig Wikipedia naar de Engelstalig Wikipedia, bronnen hiervoor vermeld.)